Wyszukiwanie informacji - FIZYKA
Kurs dla studentów
|
Wyszukiwanie informacji - FIZYKA Kurs dla studentów |
|
Co powinieneś wiedzieć o wyszukiwaniu informacji?
Przed przystąpieniem do wyszukiwania
Zanim rozpoczniesz wyszukiwanie informacji:
 |
Zobacz wykres. |
Zanim rozpoczniesz wyszukiwanie informacji: określ co będzie przedmiotem Twoich poszukiwań, postaraj się wyrazić cel wyszukiwania, czyli temat swej pracy (projektu badawczego) w zwięzłych słowach lub frazach, wybierz takie pojęcia, które najczęściej występują w literaturze naukowej, profesjonalnych słownikach czy encyklopediach opisując interesujące Cię zagadnienie. W trakcie wyszukiwania będą one pełnić funkcję słów kluczowych, przy ich pomocy będziesz pytał różne systemy wyszukiwawcze (np. katalogi kartkowe, komputerowe bazy danych, katalogi innych bibliotek dostępne online, przeszukiwarki indeksujące zasoby www) czy posiadają dokumenty związane z tematem Twojej pracy, najlepiej jeśli Twoje słowa kluczowe będą miały formy rzeczownikowe, lub będą wyrażeniami przymiotnikowymi.
Spróbuj przygotować kilka różnych specjalistycznych terminów, odzwierciedlających temat pracy. Jest to istotne ponieważ większość systemów ma swoje własne, nie zawsze pokrywające się, słowniki słów kluczowych. Może się zdarzyć, iż używając tych samych słów kluczowych w jednym systemie otrzymasz wiele trafnych (adekwatnych) dokumentów, w innym - negatywną odpowiedź. Gdy odpowiedź nie jest satysfakcjonująca (być może rzeczywiście baza nie zawiera akurat zbyt wielu dokumentów relewantych), nie oznacza to jeszcze że w bibliotece (bazie danych, zasobach sieci www) nie ma dokumentów odpowiadających Twemu zapytaniu, lecz że nie znalezione zostały hasła, terminy spełniające kryteria odpowiedniości i pytanie trzeba inaczej sformułować. Trzeba pamiętać także o bardziej "sztywnych" regułach obowiązujących w katalogach kartkowych i dużej elastyczności baz komputerowych. Jeśli pracujesz z katalogiem kartkowym Biblioteki Głównej - sprawdź najpierw czy Twoje hasła występują w "Indeksie przedmiotowym do katalogu systematycznego", bądź czy zostały wprowadzone do schematu katalogu systematycznego. Szczegółowe instrukcje jak posługiwać się katalogami znajdziesz w częściŹródła tradycyjne.
Pamiętaj o wykorzystaniu synonimów, terminów węższych, szerszych i pokrewnych. Jest to ważne, ponieważ niektóre systemy indeksacyjne uogólniają, inne wyszczegóławiają treści dokumentów. Sprawdź czy system ma wbudowany słownik -
tezaurus terminów wykorzystywanych jako słowa kluczowe. Jeśli tak, skorzystaj z niego koniecznie, podane w nim hasła pomogą Ci w dotarciu do potrzebnych dokumentów.Staraj się w pierwszym rzędzie dotrzeć do publikacji najnowszych, stopniowo sięgając po coraz starsze (odwołanie się do wcześniejszej literatury uzależnione jest od tematu i jego zakresu chronologicznego).
Jeśli chcesz zgromadzić w miarę kompletne piśmiennictwo o danym zagadnieniu, nie możesz ograniczyć się do wyszukania tylko książek, musisz dotrzeć zarówno do monografii, jak i artykułów z czasopism, czy też tekstów elektronicznych dostępnych w sieci www (mogą to być wykłady, artykuły przed ukazaniem się w druku [tzw. preprinty], wystąpienia konferencyjne, itp.).
Pamiętaj - w trakcie procesu wyszukiwania uczysz się języka systemu, zawsze możesz modyfikować swe wyrażenie wyszukiwawcze (zapytanie) dostosowując je do terminologii systemu.
Zwróć uwagę, że większość komputerowych systemów wyszukiwawczych (np. bazy katalogowe czy bibliograficzne) oferuje kilka poziomów
wyszukiwania:
proste - dla użytkowników mniej doświadczonych w prowadzeniu poszukiwań, z licznymi instrukcjami i wyjaśnieniami,
zaawansowane - dla osób doświadczonych w wyszukiwaniu i pracy z komputerem.
Niezależnie jednak od tego, którą z dróg wybierzesz - rezultaty będą te same. Masz możliwość dostosowania sposobu pracy do swych umiejętności, tak by poszukiwania przebiegły sprawnie i szybko. Nie zapominaj, że istnieje możliwość przechodzenia z jednego poziomu na inny na każdym etapie wyszukiwania.
Twoje zapytanie może być proste, np. jednowyrazowe, ale możesz także łączyć słowa w zdania wyszukiwawcze posługując się operatorami (spójnikami) logicznymi, które będą wyrażać zależności logiczne, jakie mają zachodzić między poszczególnymi wyrażeniami. Stosowanie operatorów jest istotne z punktu widzenia efektywności wyszukiwania informacji, im więcej informacji o temacie zostanie przekazanych do systemu, tym większe prawdopodobieństwo trafienia do dokumentów rzeczywiście istotnych, ważnych z merytorycznego punktu widzenia.
Najczęściej wykorzystywane operatory to: lub, i, oprócz (ang.: and, or, not; wiele systemów dopuszcza też znaki graficzne: +, *, -). Można je stosować, gdy strategie wyszukiwawcze systemu przewidują poszukiwanie odpowiednio sumy, iloczynu i różnicy zbiorów.
1. Suma - a lub b - zbiór, zawierający którykolwiek element A lub B, nie jest wymagane równoczesne ich wystąpienie (rys.1.1). |  |  |
Często posługujemy się także operatorami kontekstowymi. Np.
Twoje zapytanie system zawsze będzie przekładał na swój jezyk informacyjny i porównywał pod kątem zgodności z poszczególnymi elementami swego zbioru wyszukiwawczego. W odpowiedzi otrzymasz opisy bibliograficzne tych dokumentów, które spełniły Twoje kryteria wyszukiwawcze. Poszukiwania literatury najlepiej jest rozpocząć od katalogów dostępnych na miejscu, w bibliotece. Zwróć uwagę że terminale (OPAC'i) dostępne w holu katalogowym Biblioteki Głównej (I piętro) zawierają oprócz baz katalogowych Biblioteki (ISIS i HORIZON), także inne bazy bibliograficzne, również pomocne przy poszukiwaniach literatury, jak np.
a adj b - gdy chcemy by hasła a i b występowały dokładnie obok siebie
a with b - hasła pojawią się w tym samym zdaniu, lecz niekoniecznie obok siebie
a same b - hasła będą w tym samym paragrafie
Wyszukiwanie informacji pochłania prawie 20% czasu przeznaczonego na realizację projektu. Mamy nadzieję, że dzięki informacji zawartej w tej instrukcji czas ten będzie wykorzystany efektywnie!
Stronę opracowała Dominika Czyżak
Strona główna Uwagi Bibliotekarze dziedzinowi Administrator strony Aktualizacja : marzec 1999